Je wandelt door een oude buurt met die typerende rijtjeshuizen uit de jaren vijftig en zestig. Lavendel siert de tuintjes en een vergeeld krantje ligt achter het raam. Dan zie je iets kleins, maar opvallends: een dun touwtje dat uit de brievenbus steekt. Het wappert zachtjes in de wind, bijna onopgemerkt, maar roept een gevoel van herkenning op. Een herinnering aan vroeger.
Wat is het verhaal achter dit touwtje? Waarom hangt het daar? Is het per ongeluk daar blijven hangen, of had het een doel dat we inmiddels vergeten zijn?
Vraag: Welk oud-Hollands gebruik is dit?
Antwoord: Een touwtje door de brievenbus als deur opener – een zo normaal gebruik dat niemand ervan opkeek. Het touwtje was aan de binnenkant van de voordeur bevestigd. Je kon eraan trekken om de deur van buitenaf te openen en binnen te gaan. Geen sleutel, geen codes, geen camera’s nodig. Iedereen wist: het touwtje betekent dat je welkom bent.
Kinderen die uit school kwamen, openden zelf de deur. Buren die iets wilden lenen, stapten zomaar naar binnen. Iedereen liep bij elkaar binnen alsof het hun eigen huis was. De deur was niet op slot – sterker nog, ze stond vaak op een kier, expres. Dat kon toen gewoon. Er was vertrouwen in elkaar.
Het touwtje door de brievenbus is verdwenen uit het straatbeeld. In deze tijd van alarmsystemen en extra sloten is het bijna niet meer voor te stellen. Maar degenen die het zich herinneren, weten dat het touwtje symbool stond voor iets groters. Voor openheid. Voor verbondenheid. Voor een tijd waarin onaangekondigd op bezoek gaan normaal was en je letterlijk je deur open had staan voor anderen.
Een klein touwtje met een groot verhaal.
