In Oostenrijk blijft cash de norm
In veel Europese landen is je portemonnee vooral een pasje of je telefoon, maar Oostenrijk kiest opvallend vaak nog voor contant betalen. Terwijl je in Nederland steeds minder geldautomaten tegenkomt en marktverkopers je een QR-code laten scannen, gaan in Oostenrijk nog altijd veel transacties met briefjes en munten. Uit recent onderzoek blijkt dat ruim 60 procent de voorkeur geeft aan cash. Wat drijft dat, en waarom blijft contant betalen daar zo sterk aanwezig?
Geld in je hand als cultureel houvast
Voor veel Oostenrijkers is cash meer dan een manier om af te rekenen. Het staat voor betrouwbaarheid, zekerheid en zelf de regie houden. Vooral oudere generaties voelen zich prettiger met echt geld op zak. Het concrete gevoel van “dit heb ik, dit geef ik uit” geeft rust die je niet krijgt van een snelle tap op een betaalterminal.
Die tastbaarheid maakt je uitgaven ook bewuster. Als je een biljet overhandigt, zie en voel je het letterlijk verdwijnen. Dat voelt anders dan contactloos betalen, waarbij het bedrag in een oogwenk is afgeschreven en je het bijna niet doorhebt.
Beter overzicht over wat je uitgeeft
Een belangrijke reden voor de populariteit van cash is het effect op je budget. Contant betalen werkt als een visuele reminder: je ziet meteen wat er nog in je portemonnee zit. Daardoor denk je eerder twee keer na voordat je iets koopt dat eigenlijk niet nodig is.
Digitale betalingen voelen vaak abstracter. Eén tik met je telefoon of pas en het geld is weg, zonder dat je er veel van merkt. In een tijd waarin schulden op de loer liggen, ervaren veel Oostenrijkers contant geld als een natuurlijke rem op impulsieve uitgaven.
Privacy en zelfbeschikking
Naast overzicht speelt privacy een grote rol. Betaal je met cash, dan laat je geen digitaal spoor achter. Geen bank die je bestedingen doorlicht, geen app die profielen bouwt en geen algoritme dat je volgende aankoop probeert te voorspellen. Voor veel Oostenrijkers staat die anonimiteit gelijk aan vrijheid: jij bepaalt waar je geld naartoe gaat, zonder meekijkers.
Handig in de praktijk
In de stad is digitaal betalen vaak vanzelfsprekend, maar daarbuiten ligt het anders. Op boerenmarkten, bij kleine bakkers en in bergdorpen is cash nog steeds heel normaal. En dan heb je nog de techniek zelf: stroomuitval, storingen in het netwerk of een kapotte pinterminal kunnen elektronisch betalen lamleggen. Contant geld doet het altijd, ook als systemen uitvallen. Dat maakt cash niet ouderwets, maar juist robuust en crisisbestendig.
Wantrouwen richting totale digitalisering
Er speelt ook scepsis mee. Veel Oostenrijkers zijn kritisch over de macht van banken, techbedrijven en de overheid. Wat als je door een fout, een blokkade of een ongunstige risicoscore tijdelijk niet kunt betalen? Zonder contant geld sta je buitenspel. Cash is dan het vangnet: de laatste lijn van onafhankelijkheid als digitale deuren dichtgaan.
Hoe dit afwijkt van Nederland
In Nederland verloopt een steeds kleiner deel van de transacties met contant geld en sommige winkels nemen geen cash meer aan. Handig voor wie makkelijk met technologie omgaat, maar niet iedereen kan of wil daarin mee. Oudere mensen haken eerder af en zorgen over privacy nemen toe. Steeds meer Nederlanders merken bovendien dat het gemak van contactloos betalen kan botsen met grip houden op hun uitgaven.
Waarom kunnen kiezen belangrijk is
De Oostenrijkse benadering laat zien hoe belangrijk keuzevrijheid is. Niet iedereen wil volledig digitaal, en dat hoeft ook niet. Door contant geld beschikbaar te houden, kun je op jouw manier met geld omgaan: overzichtelijker, anoniemer of gewoon omdat het prettig voelt. Die keuze maakt het betaalsysteem inclusiever en eerlijker voor iedereen.
Kijk vooruit: twee sporen naast elkaar
De meest logische route is een combinatie: digitaal en contant naast elkaar. Technologie wordt slimmer, maar zou nooit ten koste mogen gaan van je autonomie. Oostenrijk laat zien dat cash in een moderne samenleving nog steeds een duidelijke rol heeft. Niet als museumstuk, maar als bewuste keuze voor vrijheid, privacy en controle over je eigen geld. Misschien is het voor andere landen, Nederland inbegrepen, tijd om die balans opnieuw te bekijken.
